افزایش ناگهانی و گسترده شمار آوارگان سوری در مراکز پذیرش پناهندگان در سواحل قبرس در عرض یک هفته باعث شد نیکوزیا برای جلوگیری از هجوم فزاینده و احتمالی مهاجران در روزهای آینده، وضعیت فوق‌العاده اعلام کند.

فراهم شدن شرایط مناسب برای مهاجرت

در این اواخر، پناهجویان از طریق سواحل غیر معمول، به ویژه از طرطوس در غرب سوریه به سمت اروپا می‌روند، اقدامی که تغییر نقشه مهاجرت غیرقانونی برای شهروندان سوریه را نشان می‌دهد، در حالی‌که آوارگان سوریه در پنج سال گذشته از سواحل ترکیه و در قایق‌های کوچک ماهی‌گیری چوبی یا لاستیکی که به "قایق‌های مرگ" شهرت یافته است، قصد عزیمت به اروپا را می‌کردند.

علاوه برآن، ناظران افزایش تعداد مهاجران در روزهای گذشته را به دلایل مختلفی نسبت می‌دهند که از جمله می‌توان به بسته بودن محدود سواحل ترکیه، آرامش امواج دریا و بهبود وضعیت هوا در این فصل از سال، اشاره کرد. با این حال، به نظر می‌رسد که فصل سفرهای مهاجرتی غیرقانونی در حال پایان است، زیرا اروپا به زودی درهای خود را به روی این مهاجران می‌بندد.

قبرس برای مقابله با آشفتگی اخیر، ‌خواستار کمک شده است

دولت قبرس با صدور بیانیه‌ای خطاب به کمیسیون اروپا، اظهار داشته است که این کشور از این بیش توانایی کافی برای پذیرش مهاجران را ندارد و از اروپا خواسته است برای بازگشت افرادی که درخواست پناهندگی آن‌ها رد شده است، همکاری کند. در همین حال، نیکوس نوریس، وزیر کشور قبرس گفت که کشورش چهار هزار درخواست پناهندگی که از آغاز سال جاری ارسال شده است، را رد کرده است.

از سوی دیگر، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد از ورود بیش از ۱۲ هزار پناهجوی سوری به قبرس خبر داد که از سال ۲۰۱۱، وارد این کشور شده اند و افزود که از این میان ۸۵۰۰ نفر تحت حمایت قوانین بین‌المللی پناهندگی قرار گرفته اند.

سرنوشت نامعلوم

البته پناهندگانی که در صدد عزیمت به اروپا می‌شوند، ناگزیرند مشکلات و دشواری‌های این سفر مخاطره آمیز را تحمل کنند با خطر مرگ و سرنوشت نامعلومی روبه‌رو شوند و در معرض سوءاستفاده قاچاقچیانی قرار گیرند که برای رساندن آن‌ها به مقصد، هزاران دلار از آن‌ها پول می‌گیرند. این در حالی است که برخی از کشورهای اروپایی، روند بازگرداندن مهاجران به کشورهای آن‌ها را آغاز کرده اند. دانمارک تصمیم گرفته است همه پناهجویان سوری که وارد آن کشور شده اند را به شهرها و مناطقی همچون دمشق و حومه آن که امنیت و ثبات در آن‌ها حاکم شده است، بازگرداند.

در همین راستا، محمد الحجی، فعال حقوق بشر در زمینه امور پناهندگان با اشاره به این‌که "پدیده مهاجرت غیرقانونی از کشورهای درگیر جنگ، به کشورهای که پناهندگان را می‌پذیرند، نگرانی بسیاری ایجاد کرده و به چالش‌های امنیتی و مالی روزافزون منجر شده است، گفت که رد درخواست پناهندگی و بازگرداندن مهاجران به کشورهای آن‌ها نیز، نگرانی مهاجران را به شدت افزایش داده است." وی افزود که به همین دلیل، "بسیاری از پناهندگان پس از لغو مجوز اقامت، زندگی خود را در وضعیت کاملاً دشواری به سر می‌برند." محمد الحجی معتقد است که رد درخواست پناهندگی در یونان به علت "افزایش بی‌سابقه‌ای شمار متقاضیان است که یونان توان پذیرایی آن‌ها را ندارد، افزون بر این‌که شمار زیادی از شهرهای سوریه در حال حاضر از ثبات و امنیت برخوردار هستند."

راه حل مناسب و قانونی

در چهار سال گذشته تعداد درخواست‌های پناهندگی به قبرس که پایتخت آن ۱۶۰ کیلومتر با سواحل سوریه فاصله دارد، به شدت افزایش یافته است. بر اساس آمار سازمان ملل متحد، شمار آوارگان در قبرس با توجه به جمعیت این کشور در مقایسه با سایر کشورهای اتحادیه اروپا، با ۴ درصد بیشتر، به بالاترین رقم رسیده است.

محمد الحجی با اشاره به رد درخواست‌های پناهندگی، گفت که مهاجران می‌توانند پس از رد درخواست پناهندگی، به گزینه‌های متعدد دیگری متوسل شوند و عمده‌ترین گزینه، "ارائه درخواست رد از طریق وکیل یا شخص پناهجو، مطابق به مقررات موجود در کشور پناهندگی است. در نتیجه، اداره مهاجرات، پرونده را برای تجدید نظر باز می‌گرداند و در این‌صورت، ممکن است فرد پناهجو با درنظرداشت برخی ملاحظات پذیرفته شود. همچنان، پناهندگان می‌توانند با نمایندگان سازمان‌ها و انجمن‌های بشردوستانه بین‌المللی ارتباط برقرار کنند تا به آن‌ها همکاری صورت گیرد."

به نظر می‌رسد که به دنبال افزایش تهدید گروه‌های افراطی در سوریه و افزایش نگرانی کشورهای اروپایی از ورود روزافزون مهاجران که با در نظرداشت مشکلات اقتصادی ناشی از بیماری همه‌گیر کرونا، اروپا را با چالش‌‌های بی‌شماری روبه‌رو می‌کند، بحران سوریه پیچیده‌تر شود و شهروندان این کشور در شرایط دشوارتری قرار گیرند.